Drie kampen
Dinsdagmorgen 22 juni 2021
Maandagmorgen vertelden Jakob en Annelies over de drie kampen, ter voorbereiding aan ons bezoek aan deze plaatsen. (We hadden nog het busje en Claudia en Han waren echte helden achter het stuur: haarspeldbochten en nauwe straatjes... Als ik de chauffeur was geweest had ik het busje in paniek ergens laten staan.)
“We bezoeken vandaag plekken waar mensen woonden.”
De verhalen en de beelden: opnieuw maakt het je stil...
De drie kampen:
Moria en Mavrovouni (Moria 2),
Kara Tepe,
Pikpa
1- Moria en Mavrovouni
Rond 2010 is begonnen met de bouw van Moria, genoemd naar het kleine dorpje Moria waar het kamp naast ligt. Het is een voormalig militair terrein. In 2015 kwamen heel veel mensen en het idee was: een paar honderd mensen, hek er omheen en klaar. Maar al snel kwamen er duizenden mensen en het kamp barstte uit z’n voegen.
Er was geen watervoorziening. Er werden steeds meer tentjes opgebouwd buiten de omheining en deze uitbreiding kreeg de naam Olive Grove of Afghan Hill. Het kamp groeide uit tot een dorpje met o.a. winkeltjes. Het eten dat de mensen kregen was vaak bedorven. Het was onveilig: er waren spanningen tussen de verschillende groepen, er was geweld, vrouwen werden verkracht.
Vorig jaar september ontstond er brand in het kamp. (Inmiddels zijn zes mannen veroordeeld voor brandstichting. Bewijzen??)
Iedereen was, om verschillende redenen, blij dat het kamp in rook was opgegaan: de vluchtelingen, vanwege de onleefbare situatie, de dorpsbewoners uit Moria, de NGO’s, extreem rechts...
Maar: duizenden mensen belandden op straat. Jakob was in die tijd op Lesbos; het was onmogelijk contact te maken met de vluchtelingen omdat de wegen waren afgezet. De mensen werden gedwongen - met geweld, met traangas - om naar het nieuwe kamp te gaan, dat snel met EU geld uit de grond werd gestampt. De vluchtelingen wilden weg, maar niet opgesloten worden in een ander kamp!
Het nieuwe kamp heet Mavrovouni= zwarte berg of zwarte heuvel. Wij kennen het als Moria 2. Het wordt nog steeds ontwikkeld, er wordt een muur omheen gebouwd en het is erger dan het eerste Moria kamp. Het kamp is gebouwd op de vergiftigde grond van een voormalig militair oefenterrein.
Artsen zonder grenzen vertrok, want er werden alleen NGO’s toegelaten die beloofden niets te vertellen over de toestanden in het kamp... Er staat een enorme Lidl en vanaf het parkeerterrein van de supermarkt kijkt je uit op het kamp en op de zee.
2- Kara Tepe
In 2017 werd Kara Tepe opgericht, naast de plek waar nu Mavrovouni is gebouwd. Het was een terrein waar je kon leren auto rijden. Moria knapte uit z’n voegen dus moest er een ander kamp komen. Kara Tepe werd gebouwd door de staat en was bedoeld voor de meest kwetsbare mensen. De eerste directeur/leider van het kamp was een heel goeie kerel met hart voor mensen. Zo zei hij: “In het kantoor waar we werken zetten we de airconditioning niet aan, want de vluchtelingen hebben ook geen airconditioning.” Hij was te goed; hij werd ontslagen. In het kamp was een kraan voor duizenden mensen. Jakob is het kamp nooit binnen geweest. Eerst woonden mensen er in tenten, later kwamen er containers (iso-boxen).Vergeleken met kamp Moria was het er redelijk goed, het was veiliger voor vrouwen en alleen reizende kinderen.
In november vorig jaar is het kamp gesloten omdat de rechtse regering alle mensen in het nieuwe kamp wilde onderbrengen. Het terrein wordt goed bewaakt. Er kwam meteen een jonge vrouw uit de wachtpost. Ze was vriendelijk, maar we mochten niet verder.
3- Pikpa
Het kamp Pikpa was het laatste kamp dat we gisteren bezochten. Het is ontstaan op een scoutingkamp dat niet meer werd gebruikt en was een initiatief van “Village of all together”, nu “Lesbos Solidarity” (Lessol). Er was plaats voor ongeveer 100 mensen en de organisatie was in handen van vrijwilligers en vluchtelingen samen.
Het werd een echte gemeenschap en elke vrijdag was er een vergadering, waarin alles werd besproken. Natuurlijk ging het dan ook altijd over de schoonmaak! Er was een kinderopvang, medische en psychologische hulp, er werd gekookt en mensen konden zelf koken, er werden groenten verbouwd, er kwamen muzikanten langs en mensen van “Life Guard”. (Life Guard organiseerde een programma met de naam: “Reconciliation with the sea”: verzoening met de zee. Omdat de mensen zo’n traumatische ervaring hadden gehad met water ‘moesten’ ze leren dat je er ook in kunt spelen en van kunt genieten. Ik vind het ontroerend: de creativiteit van mensen!
Een minder geslaagd bezoek was dat van een christelijk koor uit de VS. Behalve zingen, zei een van de zangeressen: “Ik weet precies wat jullie voelen. Mijn opa is net overleden!”)
En, heel belangrijk: Pikpa was open! Het was een plaats waar de meest kwetsbare, getraumatiseerde mensen voor werden uitgekozen. We liepen er rond, later die dag.
Het is nu gesloten want de buren klaagden.
Ik weet niet welk gevoel sterker was: woede of verdriet. Als je deze plek ziet, waar nu nog een hond rondscharrelt en een kleine poes, die ik zo graag had willen meenemen... De kleuren, de beelden, de woorden: alles straalt liefde uit, dat het een goede plek was voor mensen. Het mocht niet zo zijn. Er wordt nu niets gedaan, het wordt voor niets gebruikt.
Maar stel je voor dat getraumatiseerde mensen een beetje zouden kunnen bijkomen, een klein beetje geluk zouden ervaren: dat is toch zeker niet de bedoeling!
Dat zou toch een aanzuigende werking hebben!
Ik stop nu en laat de beelden voor zich spreken.
