Lesbos - naamsverandering van het team en falend asielsysteem
Christian Peacemaker Teams – Lesbos heeft haar naam gewijzigd in Aegean Migrant Solidarity (Solidariteit met Egeïsche migranten). Dit geeft duidelijke aan waar het werk van dit programma plaats vindt. Dat beperkt zich niet alleen tot Lesbos, maar vindt ook plaats op Chios, in Athene en aan de Turkse westkust. De nieuwe naam dekt die lading veel beter.
Een andere reden om de Egeïsche zee op te nemen in de naam is historisch: de Egeïsche zee is al sinds mensenheugenis een plaats waarover velen migreren. Deze migratie stamt van ver voor de huidige ‘vluchtelingencrisis’. De lokale bevolking van de Griekse eilanden zijn vaak afstammelingen van migranten die deze reis meer dan honderd jaar geleden ondernamen. In de jaren (19)20, werden etnische Grieken zelfs gedwongen om de westkust van Turkije te verlaten. Ook deze mensen hadden het moeilijk toen ze zich vestigden op het eiland. De naam Solidariteit met Egeïsche migranten is daarom ook inclusiever, zij onderstreept en omarmt de overeenkomsten tussen oude en nieuwe migranten naar de eilanden.
Het team gebruikt het woord migrant in plaats van het woord vluchteling. Dit is omdat wij dagelijks zien hoe mensen die bescherming zoeken worden gecategoriseerd als ‘waardig’ of ‘onwaardig’. Europees beleid en politiek zijn er op gericht om de waardigen (de vluchtelingen) te helpen, en degenen economische vluchtelingen, die enkel zouden komen voor betere kansen, zo snel mogelijk terug te sturen. Wij verwerpen deze categorisering en maken dan ook geen onderscheid tussen de gemeenschappen waarmee wij werken.
Het woord solidariteit biedt een goede ingang om het gesprek aan te gaan over wat wij daadwerkelijk doen. Het ligt dichtbij de waarden van CPT om stemmen te versterken, beschermend aanwezig te zijn en onderdrukking om te keren. Vanaf nu zal het team zich dan ook via nieuwsberichten, blogs en sociale media presenteren als Aegean Migrant Solidarity.
Verslechtering van de situatie op de Griekse eilanden
Onder de nieuwe conservatieve Griekse regering holt het asielsysteem achteruit. Een nieuwe wet vermindert de toch al zeer beperkte procedurele rechten voor het aanvragen van asiel en breidt tegelijkertijd de mogelijkheden tot gevangenzetting van migranten nog verder uit. ‘Administratieve detentie’ (gevangenhouding zonder aanklacht of proces) is nu mogelijk voor een duur tot drie jaar. De nieuwe wet, die afgelopen oktober is aangenomen, zou pas deze maand (januari 2020) in moeten gaan, maar het team en partner Deportation Monitoring Aegean zien nu al verontrustende voortekenen van de overschakeling op het nieuwe regime.
Afwijzing asiel zonder zitting
Recent hebben zich 28 zaken voorgedaan waarbij mensen die asiel wilden aanvragen zonder enige vorm van zitting zijn afgewezen. 27 van hen werden direct bij aankomst gearresteerd en gevangen gezet in het pre-deportatie detentiecentrum in kamp Moria. Bij een aantal van die documenten is een vijf pagina’s lange uitleg gevoegd dat er geen tolk beschikbaar zou zijn voor een hoorzitting en dat daarom de afwijzing gebaseerd is op alleen de verplichte registratie bij aankomst, een plaats waar inderdaad nauwelijks tot geen tolken beschikbaar zijn. Elli Kriona Saranti is advocaat bij HIAS en staat een aantal migranten bij in hun bezwaarprocedure. Zij vertelt: “Sommigen zijn afgewezen terwijl de overheid wel aanneemt dat iemand gemarteld is. We hebben ook voorbeelden waarbij iemand gevlucht is uit een door een gewapende aanval getroffen dorp, de overheid accepteert dat die aanval heeft plaatsgevonden, maar nog steeds geen asiel verleent.” Onder de huidige wetgeving is het illegaal om asiel te weigeren zonder een hoorzitting. Deze praktijk kan worden gezien als een consequentie van het concept ‘veilig land van herkomst’, wat onderdeel is van de nieuwe wet. Wanneer iemand uit een zogenaamd veilig land komt, wordt de bewijslast omgedraaid en moet de asielzoeker bewijzen hiervoor in aanmerking te komen. Bovenstaande zaken zijn zorgelijk omdat ze het pad lijken te effenen voor grootschalige afwijzingen van asiel, simpelweg vanwege iemands nationaliteit.
Mededelingen vanuit de regering
Ook recent nieuws vanuit de regering suggereert dat er moeilijke tijden aan komen. De regering heeft voorgesteld om de kampen op de Egeïsche eilanden te vervangen door gesloten detentiekampen met een capaciteit van meer dan 5.000 mensen per stuk. Het doel van deze kampen is om de identificeren, herlocaliseren en ten slotte te deporteren. In tegenstelling tot de huidige kampen zullen de migranten het kamp gedurende hun procedure (die jaren kan duren) niet mogen verlaten. Ze zullen gevangen gehouden worden totdat hen asiel verleend wordt en ze worden overgebracht naar het Griekse vasteland, of het asiel niet wordt verleend en ze worden gedeporteerd naar Turkije. Daarnaast kondigde de regering aan de er nieuwe normen komen voor de evaluatie van NGO’s. De organisaties die niet voldoen aan door de staat opgelegde normen zullen niet langer worden toegelaten in Griekenland.