Colombia - Motieven achter de nationale staking

Perspectief vanuit Barrancabermeja – Santander

De recente massaprotesten in sociale onrusten zullen naar alle waarschijnlijkheid leiden tot grote politieke ommezwaaien en een nieuwe toekomst inluiden voor landen als Ecuador, Chili en Bolivia

Hoewel de huidige situatie in Colombia gezien kan worden als een verlenging van deze golf, spelen hier ook andere zaken een rol.

De meeste demonstraten komen op tegen het beleid van Alvaro Uribe Velez, die in zijn beide termijnen de oorlog tegen guerillabewegingen heeft voortgezet. Uribe’s regering faciliteerde en versterkte paramilitaire groepen, zag drie miljoen mensen die moesten vluchten voor het geweld en versterkte het leger. Het beleid van Uribe werkt nog steeds door wegens de invloed die hij heeft op de huidige president Ivan Duque. Dit beleid blijft Colombia schaden en Colombianen blijven er tegen in opstand komen.

Vanuit de standplaats van het CPT-team in Colombia, Barrancabermeja verschijnen niet alleen beelden, maar ook de wensen en eisen van de Colombiaanse bevolking op ons netvlies. Daarom willen wij in dit stuk context bieden bij de motieven van de Colombianen die op dit moment zo massaal de straat op gaan.

Optreden van het leger

Op 30 augustus 2019 voerde de regering een bombardement uit op Aguas Claras II, in de regio San Vicente del Caguán. Dit bombardement was gericht op een restant van de FARC en had de dood van 18 minderjarigen tot gevolg. Het leger was op de hoogte van hun onvrijwillige aanwezigheid in het gebied. De regering heeft gepoogd deze informatie in de doofpot te stoppen, vierde het bombardement eerst als een overwinning en loog daarna over het aantal getroffen kinderen. Ooggetuigenverslagen duiden erop dat drie minderjarigen het bombardement in eerste instantie hadden overleefd en op de vlucht sloegen, maar alsnog werden gedood door het leger door de inzet van honden en drones.

Arbeidsbeleid

De regering heeft een aantal voorstellen op het gebied van werkgelegenheid die veel weerstand oproepen zoals;

• Een verschillend minimumloon afhankelijk van de regio

• Verlaging van het minimumloon tot 75% daarvan voor jongeren tot 25 jaar als motivatie om een eerste baan te krijgen

• Een wetvoorstel dat de pensioenopbouw van 18 tot 28-jarigen wordt gebaseerd op uurloon in plaats van maandloon, waardoor het moeilijker wordt om met pensioen te gaan.

• Transformatie van het huidige staatspensioen naar private partijen en verlaging van de pensioenpremie, gepaard met een hogere pensioenleeftijd

Liquidatie van gemeenschapsleiders

Tussen 1 januari 2016 (het jaar waarin de FARC en de regering tot een vredesakkoord kwamen) en 8 september 2019 zijn in Colombia 777 gemeenschapsleiders en mensenrechtenactivisten vermoord. Dit loopt op van 132 zaken in 2016, 208 in 2017, 282 in 2018, tot 155 in de eerste drie kwartalen van 2019.

Liquidaties van Ex-FARC-strijders

Sinds het vredesakkoord zijn 151 voormalige guerillastrijders van de FARC vermoord, ook hierbij loopt het aantal jaarlijks op. Daarnaast zijn ook 35 van hun familieleden omgekomen.

Een falende implementatie van het vredesakkoord

Sociale organisaties eisen dat de regering zich meer inzet om het vredesakkoord te implementeren. Dit gaat vooral om de versterking van politieke participatie en de mogelijkheid om vrijwillig over te stappen van de teelt van illegale waren naar voedzame alternatieven. Het uitblijven hiervan leidt tot grote onzekerheid bij de oorspronkelijke bevolking en kleine boerengemeenschappen.

Liquidatie van oorspronkelijke bewoners

Volgens de nationale organisatie voor oorspronkelijke bewoners (ONIC) zijn er gedurende de laatste 14 maanden (dus sinds de start van Iván Duque’s presidentschap) 120 leden van de oorspronkelijke bevolking vermoord. De ratio van een moord per 72 uur laat zien dat er een continue, systematische vervolging van de leiders van de oorspronkelijke bevolking aan de gang is.

Het niet vervullen van afspraken met studentenorganisaties

In 2018 heeft de regering bindende toezeggingen gedaan aan studenten, als gevolg van twee maanden van protest. Van de toen toegezegde 300 miljard pesos, zijn in 2020 slechts 78 miljard uitgegeven aan de financiering van openbare universiteiten.

Lage populariteit van de president en strafbaarstelling van demonstraties

Slechts 26% van de bevolking stond in oktober 2019 nog achter president Duque. Daarnaast zijn er beperkingen opgelegd voor het uitoefenen van het grondrecht om te demonstreren, waardoor de demonstranten nu als criminelen gestigmatiseerd worden.

Femicide en de LGBTIQ+ gemeenschap

In 2019 zijn ten minste 239 vrouwen slachtoffer geworden van femicide, waarvan 64% in hun eigen huis. 549 LGBTIQ+ mensen zijn vermoord, daarnaast werden 43 leden van deze gemeenschap slachtoffer van politiegeweld.

Fracking

Het hooggerechtshof heeft vergunningen afgegeven voor schaliegasboringen in de Magdalena Medio valleid en het Cesar-Rancheriá bekken. Er wordt hierbij geen rekening gehouden met de inmiddels bekende milieuschade en het zoeken naar duurzame vormen van energieopwekking heeft geen prioriteit.

Corruptie en belastingen

Corruptie kost de Colombianen jaarlijks ongeveer 50 biljoen pesos (ruim 13 miljard euro). Daarnaast worden, ondanks bezwaren van het hooggerechtshof belastingen voor grote bedrijven en multinationals verlaagd, terwijl de belasting voor de gewone burgers omhoog gaat. Daar komt bij dat de tarieven voor nutsvoorzieningen ook van rijkswege worden verhoogd.

Privatisering en financiële holding

De regering is staatsbedrijven voor oliewinning, elektriciteitsvoorziening en vele anderen waarin het nu tot 50% belang in heeft in rap tempo aan het privatiseren. Daarnaast wordt een financiële holding gecreëerd, waar staatbedrijven aan gelieerd zijn, maar die niet door de staat gecontroleerd wordt. Een soort onofficiële privatisering.

Ter ere van Dilan Cruz

De regering heeft legale vormen van repressie ingezet om de demonstranten tot stilte te manen. Demonstranten zoals Dilan Cruz, een 17-jarige die gedood werd door de ME tijdens het uitoefenen van zijn grondrecht om te demonstreren.

Dit rapport dragen we aan hem op, we vragen u hem, zijn familie en zijn naasten mee te nemen in uw gebeden. We vragen u te bidden voor hen die geweldloos hun stem laten horen en eisen gehoord te worden. We vragen u te bidden dat zij die politieke macht hebben naar deze stemmen luisteren.